GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 102/2014 van 10 juli 2014 Rolnummer : 5649 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 109 van het decreet van het Waalse Gewest van 30 april 2009 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999Relevante gevonden documenten type decreet prom. 11/03/1999 pub. 08/06/1999 numac 1999027439 bron ministerie van het waalse gewest Decreet betreffende de milieuvergunning sluiten betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid », gesteld door de Raad van State.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters E. De Groot, J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey, F. Daoût en R. Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Bij arrest nr. 223.625 van 29 mei 2013 in zake de bvba « Fernandez-Grandjean » tegen de stad Luik en het Waalse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 6 juni 2013, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Is de interpretatie van artikel 109 van het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten volgens welke de inwerkingtreding van een bevoegdheidsregel, namelijk artikel 114 van het WWROSPE, voor onbepaalde tijd zou worden uitgesteld, met als enige beperking de datum waarop een vergunningsaanvraag is ingediend, bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre een aanvraag tot afwijking die in 2012 is ingediend en behandeld, door het college zal worden behandeld, terwijl een aanvraag die jaren geleden is ingediend maar het voorwerp heeft uitgemaakt van een nietigverklaring door de Raad van State of van een intrekking van de handeling, datzelfde jaar zal worden behandeld door de gemachtigde ambtenaar, terwijl niets nog dat verschil in behandeling onder bestuurden die met een op hetzelfde ogenblik te beslechten vergunningsaanvraag worden geconfronteerd, verantwoordt ? ». (...) III. In rechte (...) B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 109 van het decreet van het Waalse Gewest van 30 april 2009 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999Relevante gevonden documenten type decreet prom. 11/03/1999 pub. 08/06/1999 numac 1999027439 bron ministerie van het waalse gewest Decreet betreffende de milieuvergunning sluiten betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid » (hierna : het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten), dat op het ogenblik van het aan de verwijzende rechter voorgelegde geschil bepaalde : « Elke aanvraag voor een stedenbouwkundige, een verkavelingsvergunning of een wijziging van de verkavelingsvergunning waarvan het bericht van ontvangst dateert van voor de inwerkingtreding van dit decreet, wordt verder behandeld op grond van de bepalingen die van toepassing waren voor de inwerkingtreding van dit decreet en iedere toegekende stedenbouwkundige, verkavelingsvergunning of wijziging van de verkavelingsvergunning vervalt in voorkomend geval op grond van de bepalingen die van toepassing waren voor de inwerkingtreding van dit decreet ».

B.2.1. Het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten heeft verscheidene bepalingen van het Waals Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en Energie (hierna : WWROSPE) gewijzigd, waarbij met name de beslissingsbevoegdheid met betrekking tot de afwijkingen van de gemeentelijke plannen van aanleg van de gemachtigde ambtenaar werd overgedragen naar het gemeentecollege.

Het vroegere artikel 114 van het WWROSPE bepaalde immers : « Voor elke vergunningsaanvraag die de toepassing van de bepalingen van deze afdeling inhoudt, kan de Regering of de gemachtigde ambtenaar uitzonderlijkerwijs afwijkingen toestaan, op voorwaarde dat ze vooraf wordt onderworpen aan de door de Regering bepaalde bijzondere maatregelen van openbaarmaking, alsmede aan de terinzagelegging bedoeld in artikel 4, eerste lid, 3° ».

Het is als volgt vervangen bij artikel 71 van het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten : « Voor elke vergunningsaanvraag die de toepassing van de bepaling van deze afdeling inhoudt, kunnen bij wijze van uitzondering één of meerdere afwijkingen worden toegekend voor zover de aanvraag vooraf onderworpen werd aan de bijzondere bekendmakingsmaatregelen bepaald door de Regering, evenals aan de inzage bedoeld in artikel 4, lid 1, 3°.

Na voorafgaandelijk advies van de gemachtigd ambtenaar verleent het gemeentecollege elke afwijking die uitsluitend betrekking heeft op de voorschriften van een gemeentelijk stedenbouwkundig reglement, een gemeentelijk plan van aanleg of een verkavelingsvergunning, evenals op de voorschriften van een bebouwingsvergunning bedoeld in artikel 88, § 3, 3°, behalve indien de aanvraag betrekking heeft op handelingen en werken zoals bedoeld in artikel 127, § 1.

In de andere gevallen wordt elke afwijking door de Regering of de gemachtigd ambtenaar toegekend ».

B.2.2. De memorie van toelichting bij het decreet vermeldt : « Een andere wijziging ten gronde strekt ertoe aan de gemeentecolleges meer bevoegdheden te delegeren inzake stedenbouwkundige vergunning en afwijking van de plannen, bebouwingsvergunningen en reglementen op gemeentelijk niveau. In dat geval is de terreinkennis bepalend om de stedenbouwkundige integratie van het project te beoordelen. Die bepaling heeft geen weerslag op de administratieve praktijken van de gemeentelijke stedenbouwkundige diensten in zoverre de procedure voor de behandeling van de vergunningen niet wordt gewijzigd » (Parl. St., Waals Parlement, 2008-2009, nr. 972/1, p. 4).

B.2.3. De aldus beschreven doelstelling nastrevend, heeft de decreetgever de gevallen waarin het gemeentecollege ervan was vrijgesteld de gemachtigde ambtenaar voorafgaandelijk te raadplegen, willen uitbreiden tot andere gevallen dan die van handelingen en werken van geringe omvang of wanneer de gemeente zich van instrumenten inzake ruimtelijke ordening heeft voorzien, waarbij hij de handelingen en werken die lokale impact hebben en waarvoor terreinkennis waardevol is, beoogt (ibid., p. 27).

Die maatregel is als volgt verantwoord : « Allereerst gaat het erom de in het decreet van 18 juli 2002Relevante gevonden documenten type decreet prom. 18/07/2002 pub. 21/09/2002 numac 2002027844 bron ministerie van het waalse gewest Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium sluiten tot stand gebrachte logica voort te zetten, die erin bestaat de gemeenten meer te responsabiliseren door het voorafgaande eensluidende advies van de gemachtigde ambtenaar te schrappen. De ervaring leert dat de beslissingen van de gemeentecolleges beter gemotiveerd zijn dan in het verleden. Zoals reeds in herinnering gebracht, is sinds de inwerkingtreding van de wet van 1991 betreffende de uitdrukkelijke motivering van de bestuurshandelingen, de bevoegde overheid, in het kader van de beslissingen met betrekking tot de vergunningsaanvragen, ertoe gehouden uitspraak te doen met inachtneming van de goede ruimtelijke ordening, de resultaten van de milieu-evaluatie van het project en Europese richtlijnen zoals het Europees Landschapsverdrag van Firenze van 20 oktober 2000, door het Waalse Gewest goedgekeurd op 20 december 2001.

Vervolgens past die hervorming in het kader van het in evenwicht brengen van de bevoegdheidsverdeling tussen de gemeenten en het Gewest. De hervormingen van artikel 127 van de laatste maanden gaan in de richting van een versterking van de bevoegdheid van de gemachtigde ambtenaar. Omgekeerd is het, ook gelet op niet alleen de steeds meer effectieve ondersteuning van het gemeentelijk optreden met diverse stedenbouwkundige documenten (plannen, schema's, stedenbouwkundige en leefmilieuverslagen, gewestelijke en gemeentelijke reglementen, ...), maar ook door een versterking van de competenties via met name de Gemeentelijke Adviescommissie voor Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit en adviseurs inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw (art. 12), mogelijk om aan de gemeenten ruimere bevoegdheden te geven.

Rekening houdend met de recente hervormingen waarbij het benadrukken van de gemeentelijke documenten inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw, het installeren in elke gemeente van een participatieve instantie, hetgeen de Gemeentelijke Adviescommissie voor Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit is, en de ontwikkeling van deskundigheid bij het gemeentepersoneel door de subsidiëring van het in dienst nemen van een adviseur inzake ruimtelijke ordening en stedenbouw wordt voorgestaan, is het nuttig gebleken het gemeentecollege, dat ertoe gebracht is uitspraak te doen over de aanvragen tot stedenbouwkundige vergunning waarvan het voorwerp geen beoordeling door de gewestelijke overheid vereist, autonoom te maken.

Voor het overige dient ook de nadruk te worden gelegd op het feit dat het niet is omdat een vergunningsaanvraag is vrijgesteld van het voorafgaand advies - dat, dient eraan te worden herinnerd, geen eensluidend advies is - van de gemachtigde ambtenaar, dat de regels van de goede ruimtelijke ordening door het gemeentecollege bij zijn besluitvorming niet zullen worden toegepast. Met andere woorden, niets zegt dat, niettegenstaande de inachtneming van die regel van de verdubbeling, de vergunning voor een project door het gemeentecollege niet zal worden geweigerd om redenen van goede ruimtelijke ordening » (ibid., pp. 28 en 29).

B.2.4. Wat de afwijkingen betreft, heeft de decreetgever echter het voorafgaand advies van de gemachtigde ambtenaar willen handhaven, terwijl hij tegelijkertijd aan het gemeentecollege de beslissingsbevoegdheid toekent. Zo wordt in de parlementaire voorbereiding van het decreet over het ontwerp van wijziging van artikel 114 van het WWROSPE vermeld : « De ontworpen artikelen reorganiseren het principe van de afwijking, waarbij rekening wordt gehouden met de volgende punten.

Allereerst voegen zij het geval van de bebouwingsvergunning in. Het ontworpen artikel 62 impliceert dat geen enkele afwijking ten opzichte van de stedenbouwkundige basisoptie van een bebouwingsvergunning kan worden toegestaan en dat alleen kan worden afgeweken van de globale architectonische optie en van de voorschriften van esthetische aard.

Elk stedenbouwkundig project dat afwijkt van de stedenbouwkundige basisoptie van de bebouwingsvergunning zou pas kunnen worden overwogen na de wijziging van de stedenbouwkundige optie van de bebouwingsvergunning.

Met uitzondering van de stedenbouwkundige optie, kan de afwijking slechts worden overwogen voor de voorschriften met reglementaire waarde van de verkavelingsvergunning of van de bebouwingsvergunning.

Aangezien door de werking van het ontworpen artikel 92, tweede lid, van het Wetboek en van artikel 101, derde of vierde lid, van dit decreet, de voorschriften van de verkavelingsvergunning of van de bebouwingsvergunning de waarde van een stedenbouwkundig en leefmilieuverslag verkrijgen, kan de stedenbouwkundige vergunning bijgevolg worden toegekend, waarbij van die voorschriften wordt afgeweken, mits een behoorlijke motivering wordt gegeven.

Over het algemeen voegen zij in de behandeling van de afwijkingen de criteria in die afkomstig zijn uit het Europees Landschapsverdrag van Firenze van 20 oktober 2000, door het Waalse Gewest goedgekeurd op 20 december 2001.

Ten slotte kent het ontworpen artikel 63 de beslissing inzake afwijking van een gemeentelijk document voortaan toe aan het gemeentecollege en niet langer aan de gemachtigde ambtenaar, wiens voorafgaand advies echter vereist blijft. Die nieuwe toekenning aan het gemeentecollege strekt zich echter niet uit tot de globale architectonische optie van de bebouwingsvergunning, waarbij aan de gemachtigde ambtenaar de zorg wordt overgelaten om de samenhang van de vestiging en de afmetingen voor alle opeenvolgende aanvragen tot stedenbouwkundige vergunning binnen de perimeter van eenzelfde bebouwingsvergunning op zich te nemen.

Het voorafgaand akkoord van de gemachtigde ambtenaar wordt gehandhaafd voor de aanvragen voor vergunningen die afwijken van een gewestelijk document » (ibid., p. 30).

B.3. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 109 van het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten in zoverre dat tot gevolg heeft de toepassing van de vroegere bepalingen te handhaven voor de aanvragen tot afwijking die vóór de inwerkingtreding van het decreet het voorwerp hebben uitgemaakt van een bericht van ontvangst. Volgens de verwijzende rechter zou het voormelde artikel 109 een discriminerend verschil in behandeling onder bestuurden die met een op hetzelfde ogenblik te beslechten vergunningsaanvraag worden geconfronteerd, in het leven roepen in zoverre de beslissingsbevoegde overheid de ene keer het gemeentecollege, de andere keer de gemachtigde ambtenaar is, naar gelang van de datum waarop zij een vergunningsaanvraag hebben ingediend.

B.4.1. De verzoekende partij voor de verwijzende rechter betoogt dat de interpretatie die deze aan het in het geding zijnde artikel 109 geeft, verkeerd zou zijn. Met de termen « wordt verder behandeld » zou de in het geding zijnde bepaling immers alleen de maatregelen die voorafgaan aan de besluitvorming kunnen beogen en niet de overheid die bevoegd is om uitspraak te doen. Artikel 114 van het WWROSPE zou bijgevolg zelfs op de vergunningsaanvragen waarvan het bericht van ontvangst dateert van vóór de inwerkingtreding van het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten toepassing moeten vinden.

B.4.2. Het staat in de regel aan het verwijzende rechtscollege om de bepalingen die het van toepassing acht, te interpreteren, onder voorbehoud van een kennelijk verkeerde lezing van de in het geding zijnde bepaling.

B.4.3. De verwijzende rechter vermeldt in verband met de interpretatie van de in het geding zijnde bepaling : « Overwegende dat wordt aanvaard dat de door de Waalse decreetgever bij de wijzigingen van het WWROSPE herhaaldelijk gebruikte formule ' wordt verder behandeld ' zijn wil uitdrukt om voor de beoogde aanvragen alle bepalingen van het WWROSPE te handhaven, zonder dat een onderscheid dient te worden gemaakt tussen procedureregels en materiële regels, met inbegrip van de regels inzake bevoegdheid om af te wijken of om te beslissen ».

B.4.4. Noch de tekst van het decreet zelf, noch de parlementaire voorbereiding ervan doen blijken dat de interpretatie die de verwijzende rechter aan artikel 109 van het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten geeft, kennelijk verkeerd zou zijn.

B.5. Bij gebrek aan bijzondere bepaling die een andere datum vaststelt, is artikel 114 van het WWROSPE, zoals gewijzigd bij artikel 71 van het decreet van 30 april 2009Relevante gevonden documenten type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009202360 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid type decreet prom. 30/04/2009 pub. 01/07/2009 numac 2009202759 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende diverse wijzigingen van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, het decreet van 27 mei 2004 tot invoering van een belasting op de afgedankte bedrijfsruimten, het decreet van 6 mei 1999 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen, het Waterwetboek, het Wetboek der successierechten en het Wetboek van registratie-, hypotheek- en griffierechten, de Ecobonus en tot voorziening in een machtiging aan de Regering om de Waalse fiscale wetgeving te codificeren type decreet prom. 30/04/2009 pub. 07/10/2009 numac 2009029532 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende wijziging van het decreet van 20 december 2001 tot vaststelling van de regels die specifiek zijn voor het hoger kunstonderwijs georganiseerd in de Hogere Kunstscholen (1) type decreet prom. 30/04/2009 pub. 30/06/2009 numac 2009029353 bron ministerie van de franse gemeenschap Decreet houdende uitvoering van het Protocol van akkoord van 20 juni 2008 gesloten voor de periode 2009-2010 met de representatieve vakverenigingen van de onderwijssector type decreet prom. 30/04/2009 pub. 19/05/2009 numac 2009202165 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende bepalingen tot wijziging van de wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud, van Boek I van het Milieuwetboek, van het Wetboek van de registratie-, hypotheek- en griffierechten en van het decreet van 27 juni 1996 betreffende de afvalstoffen type decreet prom. 30/04/2009 pub. 02/06/2009 numac 2009031280 bron franse gemeenschapscommissie van het brussels hoofdstedelijk gewest Decreet houdende goedkeuring van het Samenwerkingsakkoord gesloten te Brussel, op 27 maart 2009, tussen de Franse Gemeenschap, het Waalse Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de oprichting van de « Service francophone des Métiers et des Qualifications » type decreet prom. 30/04/2009 pub. 26/05/2009 numac 2009202284 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het Samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de voogdij over de kerkfabrieken van de protestantse eredienst waarvan de activiteit zich tegelijkertijd op het grondgebied van het Waalse Gewest en op het grondgebied van de Duitstalige Gemeenschap uitstrekt, ondertekend te Eupen, op 22 januari 2009 type decreet prom. 30/04/2009 pub. 27/05/2009 numac 2009202293 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de bevoegdheden waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap naar het Waalse Gewest is overgedragen, met het Verdrag nr. 161 betreffende de bedrijfsgezondheidsdiensten, aangenomen door de Internationale Arbeidsconferentie tijdens haar 71e zitting in Genève, op 26 juni 1985 sluiten, in werking getreden op de tiende dag na de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad, dat wil zeggen op 12 juni 2009.

B.6. Het staat in beginsel aan de decreetgever te beoordelen of een decretale wijziging moet samengaan met overgangsmaatregelen teneinde rekening te houden met de rechtmatige verwachtingen van de betrokken personen en het komt hem toe te bepalen onder welke voorwaarden en binnen welke termijnen in het voordeel van die personen van de nieuwe bepalingen zal kunnen worden afgeweken.

Inherent aan een overgangsregeling is dat een onderscheid wordt gemaakt tussen personen die betrokken zijn bij rechtstoestanden die onder het toepassingsgebied van die regeling vallen en personen die betrokken zijn bij rechtstoestanden die onder het toepassingsgebied van een nieuwe regeling vallen. Een dergelijk onderscheid houdt op zich geen schending in van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet : elke overgangsbepaling zou onmogelijk zijn, indien zou worden aangenomen dat zulke bepalingen de voormelde grondwetsbepalingen zouden schenden om de enkele reden dat zij afwijken van de toepassingsvoorwaarden van de nieuwe wetgeving.

Overgangsmaatregelen moeten echter algemeen zijn en gebaseerd zijn op objectieve en pertinente criteria die verantwoorden waarom sommige personen tijdelijk maatregelen genieten die afwijken van de regeling die door de nieuwe norm is vastgesteld.

B.7. Te dezen berust het in de prejudiciële vraag bedoelde verschil in behandeling op een objectief criterium, namelijk de datum van het bericht van ontvangst met betrekking tot de aanvraag tot afwijking.

B.8. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de decreetgever om te beslissen dat de procedure die van toepassing is op de aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen moet worden gewijzigd door de bevoegdheid om over die aanvragen uitspraak te doen, te onttrekken aan de gemachtigde ambtenaar en haar toe te kennen aan de gemeentecolleges, die, volgens hem, over een betere terreinkennis beschikken.

Omwille van de rechtszekerheid kon de decreetgever redelijkerwijs aannemen dat de personen die vóór de inwerkingtreding van de nieuwe bepalingen een aanvraag tot afwijking hadden ingediend, ervan zouden uitgaan dat de procedure die op hen zou worden toegepast op het ogenblik van de indiening van hun aanvraag van toepassing zou blijven gedurende heel de behandeling ervan en dit tot aan de eindbeslissing daaromtrent.

Bovendien kunnen de betrokkenen die willen dat de nieuwe regels, die zij gunstiger zouden achten, op hen worden toegepast, hun aanvraag intrekken en een nieuwe vergunningsaanvraag indienen.

B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.

Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Artikel 109 van het decreet van het Waalse Gewest van 30 april 2009 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, het decreet van 11 maart 1999Relevante gevonden documenten type decreet prom. 11/03/1999 pub. 08/06/1999 numac 1999027439 bron ministerie van het waalse gewest Decreet betreffende de milieuvergunning sluiten betreffende de milieuvergunning en het decreet van 11 maart 2004 betreffende de ontsluitingsinfrastructuur voor economische bedrijvigheid » schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.

Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 10 juli 2014.

De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, J. Spreutels