FRANSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

Sociale samenhang. - Projectoproep met het oof op de erkenning van een onthaalkantoor voor nieuwkomers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1. INLEIDING Brussel ziet zijn rol als toegangspoort tot het Belgisch migratiesysteem voortdurend bevestigd.Zo kwamen ook nog altijd in 2017 een derde van de personen die dat jaar waren geïmmigreerd terecht in Brussel en ving het Gewest in 2017 ruim 42 000 nieuwkomers op, van wie bijna een derde afkomstig was uit niet-Europese landen. In de 19 Brusselse gemeenten samen is één inwoner op tien onlangs vanuit het buitenland aangekomen in België, ook al is de aanwezigheid van nieuwe migranten in bepaalde wijken meer uitgesproken dan in andere. Deze nieuwe Brusselaars hebben een zeer verscheiden sociologisch profiel en de uitdagingen verbonden aan het onthaal van deze nieuwe bevolking kunnen niet worden onderschat.

Het Franstalig Brussels Parlement stemde op 18 juli 2013 een decreet met betrekking tot het onthaaltraject voor nieuwkomers.

Het College van de Franse Gemeenschapscommissie hechtte in april 2014 en in maart 2015 zijn goedkeuring aan de uitvoerings- en programmatiebesluiten van dit decreet.

Deze projectoproep heeft als doel het beleid aan te vullen dat zich toespitst op de globaliteit van de onthaalproblematiek en op de noodzakelijke netwerken met de bevoegde operatoren inzake maatschappelijke hulp, kinderopvang, huisvesting, gezondheid enz.

In 2016 erkende de Franse Gemeenschapscommissie twee onthaalkantoren voor nieuwkomers van categorie IV, namelijk de vzw VIA met lokalen in Schaarbeek en Molenbeek en de vzw BAPA BXL die in het centrum van Brussel in onthaal voorziet. De Franse Gemeenschapscommissie verleent dus steun aan de organisatie van 4000 jaarlijkse plaatsen in de onthaaltrajecten.

De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie heeft beslist een opvolgingsplicht in te voeren voor het onthaal- of inburgeringstraject in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Binnen deze context wenst de Franse Gemeenschapscommissie haar beschikbare aanbod verder uit te breiden om te voldoen aan de behoeften aan beschikbare plaatsen in het kader van deze verplichting en tegelijk een aanbod van beschikbare plaatsen te behouden voor de groep voor wie de verplichting niet geldt, maar die in aanmerking komt voor het onthaaltraject van de Franse Gemeenschapscommissie en die dit traject wenst te volgen.

Het aanbod van de thans erkende onthaalkantoren voor nieuwkomers is geconcentreerd in het centrum en het noorden van Brussel. In het zuiden van Brussel bestaat er een tekort aan toegankelijke plaatsen.

Het programmatiebesluit bepaalt dat de Regering bij de toekenning van de erkenningen van de onthaalkantoren voor nieuwkomers toe zal zien op een evenwichtige spreiding over het grondgebied.

Om die redenen heeft de Brusselse Franstalige Regering beslist een kandidatenoproep uit te schrijven voor de erkenning van een nieuw onthaalkantoor voor nieuwkomers van categorie II waar jaarlijks 1000 onthaaltrajecten behandeld zullen kunnen worden. 2. DOELSTELLINGEN Personen die zich duurzaam vestigen in België, hebben hun eigen behoeften die specifiek verband houden met hun statuut van "nieuwkomer": bijzondere administratieve verplichtingen, een gebrekkige kennis van het Frans, het niet beheersen van bepaalde gangbare culturele gewoonten, problemen met de erkenning van hun beroepsvaardigheden, een gebrek aan inzicht in de rol van de school en in de taak van de ouders van leerlingen in het onderwijsgebeuren, of problemen die voortvloeien uit sociaal en cultureel isolement. Het opvangbeleid van de nieuwkomers is erop gericht een eerste antwoord te bieden op deze specifieke behoeften en hun emancipatie te bevorderen.

Het opvangtraject is gestoeld op een geheel van acties gecoördineerd door de onthaalkantoren om de nieuwkomers te responsabiliseren voor de uitdagingen die gekoppeld zijn aan hun vestiging in België, hen te helpen en hen de instrumenten ter beschikking te stellen om in België een volledig autonoom leven te leiden en hun sociale, economische en culturele participatie te versterken.

De onthaalkantoren staan in voor de uitvoering van het eerste en het tweede luik van het onthaaltraject. Zij reiken het opvolgingsattest uit dat bedoeld wordt in artikel 7 van het Decreet.

De kern van het onthaaltraject zal worden vastgesteld op basis van de individuele behoeften van de personen.

De doelgroep van het onthaalkantoor omvat uitsluitend nieuwkomers. Een nieuwkomer is een buitenlandse persoon ouder dan 18 jaar die sinds minder dan drie jaar wettelijk in België verblijft, ingeschreven is in het vreemdelingenregister van een gemeente van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en beschikt over een verblijfsvergunning van meer dan drie maanden.

Het onthaaltraject heeft tot doel om de begunstigden individueel te begeleiden, zodat zij een zelfstandig leven kunnen leiden en hun sociale, economische en culturele participatie verhogen. Het omvat een eerste luik en een tweede luik. Het is gratis.

Het eerste luik van het onthaaltraject omvat het onthaal, een sociale balans en een taalbalans.

Het onthaal komt erop neer dat de begunstigde informatie krijgt over het onthaaltraject en de operatoren die hiervoor instaan. Verder wordt ook relevante informatie verstrekt, tijdens een duur van 10 uren, over de rechten en plichten die gelden voor alle inwoners van België.

De sociale balans heeft tot doel te peilen naar de sociale en economische noden en verworvenheden van de begunstigde alsook naar zijn kennis van het onhaalland. Het gaat meer bepaald om de noden op het vlak van huisvesting, bestaansmiddelen, gezondheidszorg, socio-professionele inschakeling, kinderopvang en school. De begunstigde krijgt eveneens informatie over de beschikbare steunmaatregelen.

De taalbalans heeft tot doel om te peilen naar de noden en verworvenheden van de begunstigde op het vlak van de kennis van de Franse taal, of zelfs op het vlak van lezen en schrijven.

Het tweede luik van het onthaaltraject omvat een gepersonaliseerd project dat in een onthaalovereenkomst wordt gegoten. Wanneer uit de sociale balans of de taalbalans gebleken is dat er specifieke noden zijn op het vlak van begeleiding of opleiding, dan moet het onthaalkantoor aan de begunstigde een onthaal- en begeleidingsovereenkomst voorstellen.

In de onthaalovereenkomst wordt met de begunstigde een individueel begeleidings- en opleidingsprogramma vastgelegd, samen met te bereiken doelstellingen. Zij legt tevens de rechten en plichten van de partijen vast.

Het begeleidingsprogramma beoogt de nieuwkomer te ondersteunen en op te volgen bij het vervullen van administratieve formaliteiten, indien de sociale balans heeft uitgewezen dat op dit vlak noden bestaan, en hem door te verwijzen naar de actoren die actief zijn op het gebied van opleiding en tewerkstelling.

De taalopleidingen zijn gericht op het aanleren van de Franse taal en eventueel op het leren lezen en schrijven.

De opleidingen over burgerschap, met een duur van minstens 50 uren, bieden onder meer basisinformatie over de werking van de overheidsinstellingen, de sociale verhoudingen in België en de onthaalmaatschappij. 3. OPDRACHTEN VAN HET ONTHAALKANTOOR De organisatie van het onthaaltraject wordt toevertrouwd aan onthaalkantoren onder de noemer BAPA, vzw's die vallen onder de Franse Gemeenschapsinstellingen die als opdracht hebben de twee luiken van het traject - het eerste en het tweede luik - te ontplooien middels een dienstenaanbod dat tenminste voorziet in onthaal, doorverwijzing en begeleiding van nieuwkomers. Eerste luik: Onthaal, balans en informatieverstrekking over rechten en plichten Het onthaalkantoor dient alle elementen te organiseren die deel uitmaken van het eerste luik van het onthaaltraject zoals dit wordt omschreven in titel 3 van het uitvoeringsbesluit van 24 april 2014, Het eerste luik van het onthaaltraject omvat het onthaal, een sociale balans en een taalbalans.

De onthaalkantoren moeten over brede periodes de nieuwkomers opvangen die zich bij hen aanmelden. Zij dienen na te gaan of de persoon die zich bij het kantoor aanmeldt, kan worden beschouwd als behorend tot de doelgroep van het onthaaltraject. Voor elke persoon die zich aanmeldt aan het onthaal dient het kantoor een administratief dossier te openen op grond waarvan de begunstigden nadien opgevolgd en begeleid kunnen worden.

Het onthaal houdt in dat de begunstigde informatie krijgt over de streefdoelen van het onthaaltraject, de inhoud en de modaliteiten ervan. Verder wordt ook relevante informatie verstrekt over de rechten en plichten die gelden voor alle inwoners van België. Deze informatiesessie wordt, gespreid over 10 uren, individueel of collectief verstrekt. Desgevallend wordt daarbij gebruik gemaakt van audiovisueel of gecomputeriseerd ondersteunend materiaal (zie hieronder: informatie over de rechten en plichten).

Parallel met dit onthaal wordt aan de begunstigden eveneens een gesprek voorgesteld voor de opmaak van: - een sociale balans, die tot doel heeft te peilen naar de sociale en economische noden en verworvenheden van de begunstigde alsook naar zijn kennis van het onhaalland. Het gaat meer bepaald om de noden op het vlak van huisvesting, bestaansmiddelen, gezondheidszorg, socio-professionele inschakeling, kinderopvang en school. De begunstigde krijgt eveneens informatie over de beschikbare steunmaatregelen. Deze balans moet dienen om nadien een aangepaste individuele begeleiding voor te kunnen stellen. - een taalbalans waarbij behoeften en verworvenheden van de begunstigde worden onderzocht inzake kennis van de Franse taal, of zelfs alfabetisering, zodat deze eventueel een aangepaste vorming met Frans als vreemde taal of voor alfabetisering kan worden voorgesteld.

Daarbij dienen de onthaalkantoren individueel of in groep te informeren over de elementaire aspecten van het burgerschap. Deze informatie over de rechten en plichten moet een tiental uren in beslag nemen en kan hetzij collectief hetzij individueel worden verstrekt. Ze heeft op zijn minst betrekking op de volgende thema's: de rechten en plichten bepaald door de Grondwet, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de rechten en plichten van de begunstigden op het vlak van gezondheidszorg, huisvesting, mobiliteit, tewerkstelling, opleiding en onderwijs.

Voor de uitvoering van bepaalde onderdelen van het eerste luik kan het kantoor een beroep doen op tolken om de communicatie mogelijk te maken of te vergemakkelijken.

Na afloop van het eerste luik reikt het onthaalkantoor een attest uit betreffende de opvolging van de begunstigde op basis van een model verstrekt door de diensten van het College van de Franse Gemeenschapscommissie.

Tweede luik: Begeleiding, opleiding over burgerschap en doorverwijzing Het onthaalkantoor dient een aantal elementen te organiseren die deel uitmaken van het tweede luik van het onthaaltraject zoals dit wordt omschreven in titel 3 van het uitvoeringsbesluit van 24 april 2014.

Het tweede luik bestaat uit: - een individuele begeleiding en een doorverwijzing die door het onthaalkantoor moeten worden verzorgd; een opleiding over burgerschap die door het kantoor kan worden uitbesteed aan andere operatoren; - taalopleidingen die moeten worden verzorgd door andere vormingsoperatoren zoals omschreven in artikel 2 van het decreet.

Na afloop van de onthaalfase van het eerste luik, wanneer de sociale balans of de taalbalans de behoeften aan begeleiding of opleiding tot uiting hebben gebracht, of wanneer de begunstigde belangstelling toont voor een opleiding over burgerschap stelt het Onthaalbureau een onthaal- en begeleidingsovereenkomst voor.

Deze overeenkomst legt een begeleidings- en opleidingsprogramma vast dat samen met de begunstigde wordt opgesteld, alsook de te bereiken doelstellingen; ze bepaalt eveneens de rechten en plichten van de partijen. Indien deze overeenkomst aanvaard wordt, begeleiden de onthaalkantoren de begunstigde bij de uitvoering hiervan.

Deze overeenkomst kan betrekking hebben op een individuele begeleiding, op de opvolging van een opleiding over burgerschap en op de opvolging van een taalopleiding.

De onthaalkantoren dienen aan de begunstigden een individuele begeleiding voor te stellen die voortvloeit uit de sociale balans die werd opgesteld. Deze begeleiding omvat een continue evolutie van de toestand van de begunstigde als ondersteuning bij de stappen die deze onderneemt (met inbegrip van de opvolging van de opleiding) en doorverwijzing naar andere voorzieningen, bijvoorbeeld inzake socio-professionele inschakeling.

De opleidingen over burgerschap kunnen worden verstrekt door een personeelslid van het onthaalbureau indien hij/zij houder is van een opleidingsattest uitgereikt door een erkende opleidingsorganisatie en van een geldig attest voor permanente vorming. Deze kunnen aan een derde worden toevertrouwd indien deze voldoet aan de voorwaarden inzake deskundigheid..

In deze opleidingen over burgerschap, die minstens vijftig uren duren, komen op zijn minst de volgende thema's aan bod: de geschiedenis van België met inbegrip van de migratiestromen, de politieke en institutionele organisatie van België, de geografie van België, de sociaal-economische organisatie van België, het Belgische sociale zekerheidssysteem, de organisatie van de arbeidsmarkt en de modaliteiten inzake burgerparticipatie.

Ze worden verstrekt per groep en in de taal van de begunstigden of in een taal die deze begrijpen.

Voor de opvolging van de taalbalans dient het onthaalkantoor een doorverwijzing te verzorgen naar operatoren voor vormingen Frans als vreemde taal of alfabetisering erkend door de Franse Gemeenschapscommissie.

Om de personen opgevangen door de onthaalkantoren efficiënt te kunnen doorverwijzen en begeleiden, dienen deze te beschikken over nauwkeurige en actuele informatie over de erkende operatoren inzake alfabetisering en vormingen Frans, alsook over cijfers over de beschikbare plaatsen in de verschillende opleidingsformules. De diensten van het College dienen alle gegevens te verzamelen die worden samengebracht in een gegevensbank die up to date gehouden wordt en permanent toegankelijk is voor de onthaalkantoren.

Na afloop van het tweede luik dient het onthaalkantoor in voorkomend geval een attest uit te reiken met betrekking tot de opvolging van de begunstigde aan de hand van een model dat wordt meegedeeld door de diensten van het College van de Franse Gemeenschapscommissie.

Voorwaarden betreffende de uitvoering van de opdrachten De voorwaarden betreffende de uitvoering van de opdrachten van de onthaalkantoren voor nieuwkomers staan in detail vermeld in de wetteksten (Decreet en uitvoeringsbesluiten). Deze voorwaarden hebben inzonderheid betrekking op: - het bijhouden van meerdere documenten; - de documenten verstrekt door de teamleden van het onthaalkantoor bij hun aanwerving (uittreksel van het strafblad (model 1 vrij van correctionele straffen die niet verzoend kunnen worden met de functie en van misdrijven, uitgereikt minder dan een maand vóór de aanwerving) en een kopie van hun diploma's en attesten); - het dossier betreffende de voorlopige en definitieve erkenning, evenals de inspectie- en controleverslagen en de documenten met betrekking tot de procedures voor het opschorten of intrekken van de erkenning; - de eventuele partnerschapsovereenkomsten met de opleidingsoperatoren; - de jaarverslagen van de onthaalkantoren; - de aanwezigheid van een werknemer op de overlegvergaderingen georganiseerd door de diensten van het College; - de naleving van de normen inzake de kwaliteit en de veiligheid van de gebruikte lokalen. 4. BIJZONDERE ERKENNINGSVOORWAARDEN MET BETREKKING TOT HET PERSONEEL De onthaalkantoren worden door het College van de Franse Gemeenschapscommissie erkend en gesubsidieerd. Het onthaalkantoor werkt minstens met een team dat aangeworven wordt op basis van een arbeidsovereenkomst en waarvan het aantal leden varieert afhankelijk van het jaarlijkse aantal behandelde individuele dossiers van begunstigden.

In het kader van deze oproep zal een erkenning afgeleverd worden voor een onthaalkantoor van categorie II dat jaarlijks 1.000 dossiers zal behandelen. Binnen de drie maanden na de kennisgeving van de erkenningsbeslissing moet het onthaalkantoor op zijn minst beschikken over een basisteam dat overeenstemt met deze erkenningscategorie. Om de definitieve erkenning toegekend te krijgen, zal het basisteam verder uitgebouwd worden in functie van het aantal behandelde dossiers.

Voor een onthaalkantoor van categorie II ziet de samenstelling van het basisteam en van het team op volle sterkte er als volgt uit:

Categorie

Jaarlijkse aantal behandelde individuele dossiers van begunstigden

Personeel

II

Tussen 501 en 1000

Basisteam: 1 VTE directeu 5 VTE maatschappelijk werkers 1 VTE secretariaat / onthaal

+ 1 VTE / 100 bijkomende dossiers bovenop de voorziene 501 dossiers

5. DE SUBSIDIERING Aan de erkende onthaalkantoren wordt jaarlijks een forfaitaire subsidie toegekend.Voor een onthaalkantoor van categorie II dat jaarlijks 1000 dossiers moet behandelen, is deze subsidie vastgesteld op 877.832 euro (bedrag van de subsidie geïndexeerd op 1 januari 2019).

De jaarlijkse forfaitaire subsidie dekt de personeels- en werkingskosten.

De personeelskosten (basisteam verhoogd met een extra VTE/100 bijkomende dossiers) mogen niet meer dan eenenzeventig procent uitmaken van het bedrag van de jaarlijkse forfaitaire subsidie.

De werkingskosten mogen niet meer dan achtenveertig procent uitmaken van het bedrag dat bestemd is om de personeelskosten te dekken.

De werkingskosten dekken: 1° de kosten voor de opleiding over burgerschap, beperkt tot 50 uur, met inbegrip van de bezoldiging van de opleider indien deze een personeelslid is van het onthaalkantoor;2° de kosten voor tolken;3° de kosten voor het gebruik van de lokalen: huur of maandelijkse aflossingen van een lening;4° de lasten verbonden aan het gebruik van de lokalen, zoals: verzekeringen, water, gas, elektriciteit, telefoon;5° de kosten voor kantoormateriaal, klein kantoormateriaal en informatica;6° de andere werkingskosten. De jaarlijkse forfaitaire subsidie mag niet worden gebruikt voor andere lasten dan deze waarvoor ze is bestemd.

Voor het eerste subsidiejaar verhoudt de jaarlijkse forfaitaire subsidie zich evenredig tot het resterend aantal maanden van het kalenderjaar. 6. WETTEKSTEN EN ADMINISTRATIEVE DOCUMENTEN De projectoproep geeft beknopt de inhoud weer van de wetteksten die wij u vragen aandachtig te lezen alvorens op deze projectoproep te reageren. Het gaat om drie documenten: Decreet van de Franse Gemeenschapscommissie van 18 juli 2013 betreffende het onthaaltraject voor nieuwkomers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body.pl?language=nl&caller=summary&pub_date=13-09-18&numac=2013031655 Besluit 2014/562 van het College van de Franse Gemeenschapscommissie houdende uitvoering van het decreet van de Franse Gemeenschapscommissie van 5 juli 2013 betreffende het onthaaltraject voor nieuwkomers in het Brussels Hoofdstelijk Gewest en de bijlage betreffende de nomenclatuur van de taalopleidingen http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body.pl?language=nl&caller=summary&pub_date=14-09-19&numac=2014031554 http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body.pl?language=nl&caller=summary&pub_date=15-01-21&numac=2015031014 Besluit 2014/1382 van het College van de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de programmatie van de onthaalkantoren voor nieuwkomers en tot wijziging van artikel 29 van het besluit 2014/562 van het College van de Franse Gemeenschapscommissie http://www.ejustice.just.fgov.be/eli/besluit/2015/03/19/2015031181/staatsblad http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article.pl Een besluit tot wijziging van diverse bepalingen van de besluiten 2014/562 en 2014/1382 werd op 14 maart 2019 in derde lezing goedgekeurd door het College van de Franstalige Brusselse Regering: het besluit 2018/2162 van het College van de Franse Gemeenschapscommissie tot wijziging van het besluit van het College van de Franse Gemeenschapscommissie van 24 april 2014 houdende uitvoering van het decreet van de Franse Gemeenschapscommissie van 18 juli 2013 betreffende het onthaaltraject voor nieuwkomers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en tot wijziging van het besluit van het College van de Franse Gemeenschapscommissie van 19 maart 2015 betreffende de programmatie van de onthaalkantoren voor nieuwkomers en tot wijziging van artikel 29 van het besluit 2014/562 van het College van de Franse Gemeenschapscommissie.

Dit besluit werd nog niet in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt, maar een aantal van zijn bepalingen zijn retroactief in werking getreden op 1 januari 2019.

Wat het uitvoeringsbesluit betreft, voorziet de wijziging dat de bedragen van de jaarlijkse forfaitaire subsidie jaarlijks geïndexeerd worden en niet langer vanaf het ogenblik waarop een onthaalkantoor erkend wordt. (Het bedrag vermeld in punt 5 van deze oproep werd reeds aangepast aan dit nieuwe besluit).

Wat het programmatiebesluit betreft, zijn de wijzigingen van drieërlei aard: - Het onthaalkantoor hoeft niet langer gevestigd te zijn in een statistische sector behorend tot de RVOHR, maar wel tot de ZSH (Zone voor Stedelijke Herwaardering); - Opheffing van de voorwaarde die erin voorziet dat de activiteitenzetel van een onthaalkantoor zich in vogelvlucht op meer dan 3 kilometer moet bevinden van de andere bestaande onthaalkantoren; - Invoering van het begrip "evenwichtige spreiding over het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest" als criterium voor de toekenning van een erkenning door het College.

Een door de diensten van het College "geconsolideerde" versie van de besluiten 2014/562 en 2014/1382 is op eenvoudig verzoek verkrijgbaar of kan geraadpleegd worden op de website van de Franse Gemeenschapscommissie: www.spfb.brussels.

Op deze site vindt u eveneens de verschillende documenten die betrekking hebben op de regels verbonden aan deze projectoproep, de vragenlijst voor het indienen van de kandidatuur evenals alle geldende wetgeving.

DE KANDIDATUREN VOOR DE PROJECTOPROEP MOETEN TEN LAATSTE OP 19 APRIL 2019 MIDDAG (12u.) INGEDIEND WORDEN. Franse Gemeenschapscommissie Dienst Sociale samenhang Paleizenstraat 42 -1030 Brussel Tel. : 02-800 80 00 Contact : - Laurent DURVIAUX - 02-800 85 49 - ldurviaux@spfb.brussels - Marie-Pierre DURT -02-800 81 25 - mpdurt@spfb.brussels (1) De doelgroep van het onthaalkantoor omvat uitsluitend nieuwkomers. Een nieuwkomer is een buitenlandse persoon ouder dan 18 jaar die sinds minder dan drie jaar wettelijk in België verblijft, ingeschreven is in het vreemdelingenregister van een gemeente van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en beschikt over een verblijfsvergunning van meer dan drie maanden. (2) Een overeenkomst moet worden afgesloten en bijgehouden. (3) Voorontwerp van besluit 2018/2162 van het College van de Franse Gemeenschapscommissie tot wijziging van het besluit van het College van de Franse Gemeenschapscommissie van 24 april 2014 houdende uitvoering van het decreet van de Franse Gemeenschapscommissie van 18 juli 2013 betreffende het onthaaltraject voor nieuwkomers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en tot wijziging van het besluit van het College van de Franse Gemeenschapscommissie van 19 maart 2015 betreffende de programmatie van de onthaalkantoren voor nieuwkomers en tot wijziging van artikel 29 van het besluit 2014/562 van het College van de Franse Gemeenschapscommissie.