GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 48/2013 van 28 maart 2013 Rolnummer : 5403 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 37 van de wet van 7 februari 2003Relevante gevonden documenten type wet prom. 07/02/2003 pub. 25/02/2003 numac 2003014044 bron federale overheidsdienst mobiliteit en vervoer Wet houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid sluiten houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid, gesteld door de Vrederechter van het kanton Torhout.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en R. Henneuse, en de rechters E. De Groot, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey en F. Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Bij vonnis van 15 mei 2012 in zake de nv « Parkeerbeheer » tegen Davy Smits, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 23 mei 2012, heeft de Vrederechter van het kanton Torhout de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Schendt artikel 37 van de wet van 7 februari 2003Relevante gevonden documenten type wet prom. 07/02/2003 pub. 25/02/2003 numac 2003014044 bron federale overheidsdienst mobiliteit en vervoer Wet houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid sluiten (B.S., 25 februari 2003) houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid door het vervangen van het enig artikel van de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten artikel 6, § 1, VIII, eerste lid, 1°, en artikel 6, § 4, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen doordat het hierdoor aan de gemeenteraden de mogelijkheid biedt reglementen vast te stellen inzake parkeren, die betrekking hebben op parkeren voor een beperkte tijd, het betalend parkeren en het parkeren dat voorbehouden is aan de bewoners waarbij zij parkeerheffingen kunnen instellen die van toepassing zijn op motorvoertuigen, terwijl de bijzondere wetgever : - het gehele beleid inzake de samenstelling, organisatie, bevoegdheid en werking van de provinciale en gemeentelijke instellingen, met de daarbij gestelde uitzonderingen, waaronder de vestiging en de invordering van de gemeente- en provinciebelastingen, aan de gemeenschappen en de gewesten heeft overgedragen; - het machtigingsbeleid voor de gemeenteraden om aanvullende gemeentereglementen vast te stellen, waaronder parkeerheffingen, aan de gewesten heeft overgedragen ? ». (...) III. In rechte (...) B.1. De verwijzende rechter vraagt of artikel 37 van de wet van 7 februari 2003Relevante gevonden documenten type wet prom. 07/02/2003 pub. 25/02/2003 numac 2003014044 bron federale overheidsdienst mobiliteit en vervoer Wet houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid sluiten houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid (hierna : wet van 7 februari 2003Relevante gevonden documenten type wet prom. 07/02/2003 pub. 25/02/2003 numac 2003014044 bron federale overheidsdienst mobiliteit en vervoer Wet houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid sluiten) in overeenstemming is met de regels tot verdeling van de bevoegdheden tussen de Staat, de gemeenschappen en de gewesten, meer bepaald artikel 6, § 1, VIII, eerste lid, 1°, en artikel 6, § 4, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen.

B.2.1. Artikel 37 van de wet van 7 februari 2003Relevante gevonden documenten type wet prom. 07/02/2003 pub. 25/02/2003 numac 2003014044 bron federale overheidsdienst mobiliteit en vervoer Wet houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid sluiten heeft het enige artikel van de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren (hierna : wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten) vervangen als volgt : « Wanneer de gemeenteraden, overeenkomstig de wetgeving en de reglementen op de politie van het wegverkeer, reglementen inzake het parkeren vaststellen, die betrekking hebben op parkeren voor een beperkte tijd, het betalend parkeren en het parkeren dat [is] voorbehouden aan de bewoners, dan kunnen zij parkeerheffingen instellen die van toepassing zijn op motorvoertuigen ».

B.2.2. Het oorspronkelijke enige artikel van de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten, dat inmiddels, wat het Vlaamse Gewest en het Waalse Gewest betreft, is opgeheven en vervangen bij een decreet van het Vlaamse Gewest van 9 juli 2010 en een decreet van het Waalse Gewest van 27 oktober 2011, bepaalde : « Wanneer de gemeenteraden verordeningen inzake het stationeren vaststellen overeenkomstig de wetgeving en de reglementen op de verkeerspolitie, kunnen zij, afgezien van de inrichting van zones voor het beperkt stationeren, ' blauwe zones ' genaamd, parkeergeld op de motorrijtuigen heffen ».

B.2.3. Het bij de in het geding zijnde bepaling vervangen enige artikel van de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten is naderhand nog gewijzigd bij wetten van 20 juli 2005, 20 maart 2007 en 22 december 2008.

Artikel 14 van de wet van 22 december 2008Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/12/2008 pub. 29/12/2008 numac 2008021119 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen (1) sluiten houdende diverse bepalingen (I), waarbij de in het geding zijnde bepaling werd gewijzigd, is door het Hof vernietigd bij zijn arrest nr. 59/2010 van 27 mei 2010.

Die vernietiging had betrekking op de hieronder cursief weergegeven toevoeging in het hernummerde artikel 1 van de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten, dat toen bepaalde : « Wanneer de gemeenteraden, overeenkomstig de wetgeving en de reglementen op de politie van het wegverkeer, reglementen inzake het parkeren vaststellen, die betrekking hebben op parkeren voor een beperkte tijd, het betalend parkeren en het parkeren op plaatsen voorbehouden aan houders van een gemeentelijke parkeerkaart, dan kunnen zij parkeerretributies of -belastingen instellen of parkeergelden bepalen in het kader van concessies of beheersovereenkomsten inzake het parkeren op de openbare weg, die van toepassing zijn op motorvoertuigen, hun aanhangwagens of onderdelen.

Deze wet is niet van toepassing op het halfmaandelijks beurtelings parkeren en de beperking van het langdurig parkeren ».

B.3.1. Artikel 6, § 1, VIII, eerste lid, 1°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen bepaalt, sinds de wijziging ervan bij de bijzondere wet van 13 juli 2001 en onder abstractie van de te dezen niet-relevante wijzigingen bij de artikelen 5 en 6 van de bijzondere wet van 19 juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988 tot wijziging van de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige parlements- en provincieraadsverkiezingen (de zogenaamde « pacificatiewet ») en van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen, wat de benoeming van de burgemeesters van de randgemeenten betreft : « De aangelegenheden bedoeld in artikel [39] van de Grondwet zijn : [...] VIII. Wat de ondergeschikte besturen betreft : 1° de samenstelling, organisatie, bevoegdheid en werking van de provinciale en gemeentelijke instellingen, met uitzondering van : - de regelingen die krachtens de wet van 9 augustus 1988 tot wijziging van de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige parlements- en provincieraadsverkiezingen opgenomen zijn in de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige parlements- en provincieraadsverkiezingen; - de regelingen die opgenomen zijn in de artikelen 5, 5bis, 70, 3° en 8°, 126, tweede en derde lid, en titel XI van de provinciewet; - de regelingen die opgenomen zijn in de artikelen 125, 126, 127 en 132 van de nieuwe gemeentewet, voor zover zij de registers van de burgerlijke stand betreffen; - de organisatie van en het beleid inzake de politie, met inbegrip van artikel 135, § 2, van de nieuwe gemeentewet, en de brandweer; - de pensioenstelsels van het personeel en de mandatarissen.

De gewesten oefenen deze bevoegdheid uit, onverminderd de artikelen 279 en 280 van de nieuwe gemeentewet.

De gemeenteraden of de provincieraden regelen alles wat van gemeentelijk of provinciaal belang is; zij beraadslagen en besluiten over elk onderwerp dat hen door de federale overheid of door de gemeenschappen is voorgelegd.

De provinciegouverneurs, de gouverneur en de vice-gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad, de adjunct van de gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant, de arrondissementscommissarissen en de adjunct-arrondissementscommissarissen worden benoemd en afgezet door de betrokken gewestregering, op eensluidend advies van de Ministerraad.

Wanneer een gemeenschaps- of gewestregering informatie opvraagt uit de registers van de burgerlijke stand, geeft de ambtenaar van de burgerlijke stand onmiddellijk gevolg aan dat verzoek ».

B.3.2. Artikel 135, § 2, van de Nieuwe Gemeentewet bepaalt : « De gemeenten hebben ook tot taak het voorzien, ten behoeve van de inwoners, in een goede politie, met name over de zindelijkheid, de gezondheid, de veiligheid en de rust op openbare wegen en plaatsen en in openbare gebouwen.

Meer bepaald, en voor zover de aangelegenheid niet buiten de bevoegdheid van de gemeenten is gehouden, worden de volgende zaken van politie aan de waakzaamheid en het gezag van de gemeenten toevertrouwd : 1° alles wat verband houdt met een veilig en vlot verkeer op openbare wegen, straten, kaden en pleinen, hetgeen omvat de reiniging, de verlichting, de opruiming van hindernissen, het slopen of herstellen van bouwvallige gebouwen, het verbod om aan ramen of andere delen van gebouwen enig voorwerp te plaatsen dat door zijn val schade kan berokkenen, of om wat dan ook te werpen dat voorbijgangers verwondingen of schade kan toebrengen of dat schadelijke uitwasemingen kan veroorzaken;voor zover de politie over het wegverkeer betrekking heeft op blijvende of periodieke toestanden, valt zij niet onder de toepassing van dit artikel; [...] ».

B.3.3. Artikel 6, § 4, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen bepaalt : « De Regeringen worden betrokken bij : [...] 3° het ontwerpen van de regels van de algemene politie en de reglementering op het verkeer en vervoer, [...] ».

Volgens de parlementaire voorbereiding van die bepaling (Parl. St., Kamer, B.Z. 1988, nr. 516/1, p. 21) betreft de « algemene politie » de politiereglementen van toepassing op de verschillende vervoerswijzen, zoals : - de politie over het wegverkeer; - het algemeen reglement van de scheepvaartwegen; - het politiereglement op de spoorwegen; - de politie van het personenvervoer per tram, premetro, metro, autobus en autocar; - de politie op de zeevaart en de luchtvaart.

B.4.1. Aan de gewesten wordt door artikel 6, § 1, VIII, eerste lid, 1°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen, zoals gewijzigd bij de bijzondere wet van 13 juli 2001, de principiële bevoegdheid toegewezen inzake de organieke wetgeving op de gemeenten. Daartoe behoren onder meer de regeling van de gemeentelijke instellingen, de organisatie van de gemeentelijke administratieve diensten en het statuut van het gemeentepersoneel (Parl. St., Senaat, 2000-2001, nr. 2-709/1, pp. 8 en 9).

B.4.2. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, moeten de Grondwetgever en de bijzondere wetgever worden geacht aan de gemeenschappen en de gewesten de volledige bevoegdheid te hebben toegekend tot het uitvaardigen van regels die eigen zijn aan de aan hen toegewezen aangelegenheden. Behoudens andersluidende bepalingen heeft de bijzondere wetgever het gehele beleid inzake de door hem toegewezen aangelegenheden aan de gemeenschappen en de gewesten overgedragen.

Tot de organisatie, bevoegdheid en werking van de gemeentelijke en provinciale instellingen behoren met name de vestiging en de invordering van de gemeente- en provinciebelastingen.

B.4.3. Artikel 6, § 1, VIII, eerste lid, 1°, van de voormelde bijzondere wet voorziet uitdrukkelijk erin dat « de organisatie van en het beleid inzake de politie, met inbegrip van artikel 135, § 2, van de nieuwe gemeentewet » tot de bevoegdheid van de federale wetgever blijven behoren.

Aldus is de federale overheid niet alleen bevoegd voor de organisatie en de bevoegdheid van de geïntegreerde politiedienst op federaal en lokaal niveau zoals bedoeld in artikel 184 van de Grondwet, maar ook voor de algemene administratieve politie en de handhaving van de openbare orde op gemeentelijk vlak.

B.4.4. Inzake politie dient evenwel rekening te worden gehouden met het voormelde artikel 6, § 4, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen. Uit die bepaling vloeit voort dat het aannemen van « de regels van de algemene politie en de reglementering op het verkeer en vervoer » een federale bevoegdheid is gebleven, ook al moeten de Gewestregeringen bij het ontwerpen ervan worden betrokken.

B.5.1. Tot de regels van de algemene politie en de reglementering op het verkeer en vervoer behoren de algemene reglementen die de Koning op grond van artikel 1 van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968 (hierna : Wegverkeerswet), vermag vast te stellen. Dat artikel maakt deel uit van hoofdstuk I, « Algemene reglementen », van de voormelde wet.

B.5.2. Naast de machtiging tot het vaststellen van algemene reglementen voorziet de Wegverkeerswet in de mogelijkheid tot het uitvaardigen van aanvullende reglementen. Zo belast artikel 2 bijvoorbeeld de gemeenteraden ermee reglementen vast te stellen die enkel gelden voor de op het grondgebied van hun gemeente gelegen openbare wegen. De artikelen 2, 2bis en 3 van de Wegverkeerswet maken deel uit van hoofdstuk II, « Aanvullende reglementen ».

De aanvullende reglementen hebben aldus een bijzonder toepassingsgebied en strekken ertoe de verkeersreglementering aan te passen aan de plaatselijke of bijzondere omstandigheden. Uit hun aard zelf kunnen aanvullende verkeersreglementen geen regels van algemene politie bevatten.

B.5.3. De in het geding zijnde bepaling voorziet in de mogelijkheid voor gemeenten om voor motorvoertuigen parkeerheffingen in te voeren wanneer die gemeenten aanvullende reglementen inzake het parkeren vaststellen.

Zoals blijkt uit de inleidende zin van artikel 1 van de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten, kan de door de in het geding zijnde bepaling ingevoerde regeling inzake parkeerheffingen slechts toepassing vinden wanneer de gemeenteraden, overeenkomstig de wetgeving en de reglementen op de politie van het wegverkeer, reglementen inzake het parkeren vaststellen, die betrekking hebben op parkeren voor een beperkte tijd, het betaald parkeren en het parkeren op plaatsen voorbehouden aan houders van een gemeentelijke parkeerkaart.

B.5.4. Daaruit volgt dat de in het geding zijnde bepaling, aangezien zij het domein van de aanvullende verkeersreglementen betreft, tot de bevoegdheid van de gewesten behoort en de in de prejudiciële vraag vermelde bevoegdheidverdelende regels schendt.

B.6. Weliswaar is in B.11.1 van het voormelde arrest nr. 59/2010, wat betreft de draagwijdte van de vernietiging van de toen bestreden bepalingen en meer bepaald wat betreft de vraag naar de eventuele nood aan handhaving van de gevolgen van de vernietigde bepalingen, gesteld « dat de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten onverkort van toepassing blijft in de redactie die aan de wijziging bij de wet van 22 december 2008Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/12/2008 pub. 29/12/2008 numac 2008021119 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen (1) sluiten voorafgaat », maar aan die overweging dient geen ruimere draagwijdte te worden gegeven dan wat het Hof in het kader van het beroep tot vernietiging van de artikelen 14 tot 16 van de wet van 22 december 2008Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/12/2008 pub. 29/12/2008 numac 2008021119 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen (1) sluiten heeft kunnen beslissen, zonder dat de wijzigingen van de wet van 22 februari 1965Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/02/1965 pub. 16/12/2013 numac 2013000778 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet waarbij aan de gemeenten wordt toegestaan, parkeergeld op motorrijtuigen in te voeren. - Officieuze coördinatie in het Duits van de federale versie sluiten bij de wetten van 7 februari 2003, 20 juli 2005 en 20 maart 2007 in dat arrest ter beoordeling stonden.

B.7. Er zijn geen uitzonderlijke omstandigheden die een handhaving van de gevolgen van de in het geding zijnde bepaling zouden verantwoorden.

Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Artikel 37 van de wet van 7 februari 2003Relevante gevonden documenten type wet prom. 07/02/2003 pub. 25/02/2003 numac 2003014044 bron federale overheidsdienst mobiliteit en vervoer Wet houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid sluiten houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid schendt artikel 6, § 1, VIII, eerste lid, 1°, in samenhang gelezen met artikel 6, § 4, 3°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen.

Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 28 maart 2013.

De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, M. Bossuyt