Etaamb.openjustice.be
Arrest
gepubliceerd op 17 april 2020

Uittreksel uit arrest nr. 155/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer 7035 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 34, 36 en 37bis, §§ 1 en 2, van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971, gesteld door de Arbeidsrechtb Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...)

bron
grondwettelijk hof
numac
2020201611
pub.
17/04/2020
prom.
--
staatsblad
https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body(...)
Document Qrcode

Uittreksel uit arrest nr. 155/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer 7035 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 34, 36 en 37bis, §§ 1 en 2, van de arbeidsongevallen wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Gent, afdeling Brugge.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen en M. Pâques, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging Bij vonnis van 22 oktober 2018, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 26 oktober 2018, heeft de Arbeidsrechtbank te Gent, afdeling Brugge, de volgende prejudiciële vragen gesteld : « 1. Schendt - in de hypothese dat artikel 37bis, § 1, van de Arbeidsongevallenwet, op basis van een letterlijke lezing, van toepassing is op het geval waarbij een werknemer die het slachtoffer is van een arbeidsongeval tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst, ook tewerkgesteld is in het kader van een andere, voltijdse arbeidsovereenkomst - het artikel 37bis, § 1 van de Arbeidsongevallenwet, in samenhang gelezen met het artikel 37bis, § 2, van de Arbeidsongevallenwet, het gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel, vervat in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat eenzelfde categorie van personen, m.n. deeltijdse werknemers die het slachtoffer zijn van een arbeidsongeval, zonder redelijke verantwoording verschillend worden behandeld naargelang hun deeltijdse contractuele tewerkstelling wordt gecombineerd met een voltijdse dan wel met een (of meer) deeltijdse contractuele tewerkstelling(en), aangezien in het eerste geval (combinatie van deeltijdse met voltijdse contractuele tewerkstelling) de periode van tijdelijke arbeidsongeschiktheid (ex artikel 37bis, § 1) alleen wordt gecompenseerd met vergoedingen die berekend worden op het basisloon dat uitsluitend is vastgesteld met inachtneming van het loon van de deeltijdse arbeidsovereenkomst, met een ' ondervergoeding ' tot gevolg, terwijl in het tweede geval (combinatie van deeltijdse met deeltijdse contractuele tewerkstellingen) de periode van tijdelijke arbeidsongeschiktheid gecompenseerd wordt (ex artikel 37bis, § 2) met vergoedingen die berekend worden op een basisloon dat vastgesteld wordt met inachtneming van de lonen die verschuldigd zijn krachtens alle deeltijdse arbeidsovereenkomsten, waardoor een ' ondervergoeding ' deels wordt getemperd ? 2. Schenden het artikel 34 juncto de artikelen 36 en 37bis, §§ 1 en 2 van de Arbeidsongevallenwet het gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel, vervat in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat eenzelfde categorie van personen, m.n. werknemers die een deeltijdse en voltijdse contractuele tewerkstelling cumuleren én slachtoffer zijn van een arbeidsongeval, zonder redelijke verantwoording verschillend worden behandeld naargelang het arbeidsongeval zich voordoet tijdens de voltijdse dan wel de deeltijdse contractuele tewerkstelling, aangezien in het eerste geval (arbeidsongeval tijdens voltijdse contractuele tewerkstelling) de periode van tijdelijke arbeidsongeschiktheid gecompenseerd wordt met vergoedingen berekend op het (voltijds) loon waarop de werknemer recht heeft, desgevallend aangevuld met een hypothetisch loon (art. 34-36 Arbeidsongevallenwet), terwijl in het tweede geval (arbeidsongeval tijdens deeltijdse contractuele tewerkstelling) de periode van tijdelijke arbeidsongeschiktheid alleen wordt gecompenseerd ofwel (ex artikel 37bis, § 1) met vergoedingen die berekend worden op het basisloon dat uitsluitend is vastgesteld met inachtneming van het loon van de deeltijdse arbeidsovereenkomst, met een ' ondervergoeding ' tot gevolg, ofwel (ex artikel 37bis, § 2) met vergoedingen die berekend worden op een basisloon dat vastgesteld wordt met inachtneming van de lonen die verschuldigd zijn krachtens alle deeltijdse arbeidsovereenkomsten, waardoor een ' ondervergoeding ' deels wordt getemperd ? ». (...) III. In rechte (...) B.1.1. De prejudiciële vragen betreffen de artikelen 34, 36 en 37bis van de arbeidsongevallen wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten (hierna : de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten), die bepalen op welke wijze het « basisloon » wordt vastgesteld dat in aanmerking wordt genomen bij het berekenen van de schadevergoedingen voor arbeidsongevallen.

Aldus bepaalt artikel 22, eerste lid, van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten dat, wanneer het ongeval een tijdelijke en algehele arbeidsongeschiktheid veroorzaakt, de getroffene, vanaf de dag die volgt op het begin van die arbeidsongeschiktheid, recht heeft op een dagelijkse vergoeding gelijk aan 90 % van het gemiddelde dagbedrag.

Krachtens artikel 40, eerste lid, van dezelfde wet is dat gemiddelde dagbedrag gelijk aan het « basisloon » gedeeld door 365.

B.1.2. De in het geding zijnde artikelen 34, 36 en 37bis van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten bepalen : «

Art. 34.Onder basisloon wordt verstaan het loon waarop de werknemer, in de funktie waarin hij is tewerkgesteld in de onderneming op het ogenblik van het ongeval, recht heeft voor de periode van het jaar dat het ongeval voorafgaat.

De referteperiode is maar volledig, wanneer de werknemer gedurende het ganse jaar arbeid heeft verricht als een voltijdse werknemer.

Voor de toepassing van deze afdeling en haar uitvoeringsbesluiten gelden de definities van de arbeidstijdgegevens zoals vastgesteld bij koninklijk besluit van 10 juni 2001Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 10/06/2001 pub. 31/07/2001 numac 2001022461 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu ministerie van tewerkstelling en arbeid Koninklijk besluit tot eenvormige definiëring van begrippen met betrekking tot arbeidstijdgegevens ten behoeve van de sociale zekerheid, met toepassing van artikel 39 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels type koninklijk besluit prom. 10/06/2001 pub. 31/07/2001 numac 2001022463 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu ministerie van tewerkstelling en arbeid Koninklijk besluit tot het in overeenstemming brengen van sommige koninklijke besluiten inzake sociale zekerheid met het koninklijk besluit van 10 juni 2001 tot eenvormige definiëring van begrippen met betrekking tot arbeidstijdgegevens ten behoeve van de sociale zekerheid, met toepassing van artikel 39 van de wet 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels type koninklijk besluit prom. 10/06/2001 pub. 31/07/2001 numac 2001022462 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu ministerie van tewerkstelling en arbeid Koninklijk besluit tot het in overeenstemming brengen van de sociale zekerheid met het koninklijk besluit van 10 juni 2001 tot eenvormige definiëring van begrippen met betrekking tot arbeidstijdgegevens ten behoeve van de sociale zekerheid, met toepassing van artikel 39 van de wet 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels sluiten tot eenvormige definiëring van begrippen met betrekking tot arbeidstijdgegevens ten behoeve van de sociale zekerheid, met toepassing van artikel 39 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels ». «

Art. 36.§ 1. Wanneer de referteperiode, zoals bepaald bij artikel 34, tweede lid, onvolledig is of wanneer het loon van de werknemer wegens toevallige omstandigheden lager is dan het loon dat hij normaal verdient, wordt het loon waarop de werknemer recht heeft aangevuld met een hypothetisch loon voor de dagen, buiten de rusttijden, waarop de werknemer geen loon ontving.

Het hypothetisch loon is gelijk aan de vermenigvuldiging van het aantal ontbrekende dagen of uren met het loon waarop de werknemer recht heeft gedeeld door het aantal dagen of uren waarop tijdens de referteperiode arbeid werd verricht. § 2. Wanneer de werknemer sedert minder dan één jaar in de onderneming of in de funktie waarin hij is tewerkgesteld op het ogenblik van het ongeval arbeidt, wordt voor de periode die voorafgaat het hypothetisch loon berekend op het gemiddeld dagelijks loon van de maatpersonen.

Op eenvoudige vraag van de verzekeringsonderneming of van de in artikel 87 bedoelde ambtenaren deelt de werkgever van de getroffene of, in voorkomend geval, de werkgever die behoort tot dezelfde bedrijfstak, het identificatienummer bedoeld in artikel 8, 1° of 2°, van de wet van 15 januari 1990Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/01/1990 pub. 08/07/2010 numac 2010000396 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de sociale zekerheid, van de maatpersonen mee. § 3. Wanneer de werknemer tewerkgesteld is in een onderneming waar slechts gedurende een beperkte periode van het jaar wordt gewerkt, wordt het loon aangevuld met de verdiensten die hij verwierf gedurende de overige periode van het jaar. Wanneer er voor het geheel of een deel van die periode geen verdiensten zijn, wordt het loon aangevuld met een hypothetisch loon berekend volgens de bepalingen van § 1 ». «

Art. 37bis.§ 1. Wanneer de getroffene is tewerkgesteld krachtens een arbeidsovereenkomst als deeltijdse werknemer, wordt het basisloon voor de berekening van de vergoedingen voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid vastgesteld uitsluitend met inachtneming van het loon dat verschuldigd is krachtens voormelde arbeidsovereenkomst. § 2. Wanneer de getroffene is tewerkgesteld krachtens meerdere arbeidsovereenkomsten als deeltijdse werknemer, wordt het basisloon voor de berekening van de vergoedingen voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid, vastgesteld met inachtneming van de lonen die hem krachtens voornoemde arbeidsovereenkomsten verschuldigd zijn ».

B.2.1. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of de in het geding zijnde bepalingen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schenden, in die interpretatie dat artikel 37bis, § 1, van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten van toepassing is op een werknemer die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst en die daarnaast bij een andere, voltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld. De betrokken werknemer zou in dat geval in de periode van tijdelijke arbeidsongeschiktheid recht hebben op een vergoeding berekend op het basisloon dat uitsluitend is vastgesteld met inachtneming van het loon waarin is voorzien in de deeltijdse arbeidsovereenkomst, hetgeen volgens de verwijzende rechter een « ondervergoeding » tot gevolg heeft.

In de eerste prejudiciële vraag wordt die situatie vergeleken met die van een werknemer die eveneens een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst, doch die daarnaast bij een andere, deeltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld.

Laatstgenoemde werknemer heeft krachtens artikel 37bis, § 2, van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten recht op een vergoeding berekend op het basisloon dat is vastgesteld met inachtneming van het loon waarin is voorzien in alle deeltijdse arbeidsovereenkomsten, waardoor een « ondervergoeding » deels zou worden getemperd.

In de tweede prejudiciële vraag wordt die situatie vergeleken met die van een werknemer die eveneens een deeltijdse en een voltijdse contractuele tewerkstelling cumuleert, doch die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn voltijdse arbeidsovereenkomst.

Die werknemer zou krachtens de artikelen 34 en 36 van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten recht hebben op een vergoeding berekend op het loon waarin is voorzien in de voltijdse arbeidsovereenkomst, in voorkomend geval aangevuld met een hypothetisch loon.

B.2.2. Gelet op hun onderlinge samenhang, worden de beide prejudiciële vragen samen onderzocht.

B.3.1. Het systeem van vergoeding van schade die voortvloeit uit een arbeidsongeval, zoals geregeld bij de opeenvolgende wetten ter zake, wijkt af van de gemeenrechtelijke regels van burgerrechtelijke aansprakelijkheid.

Die vergoeding, die forfaitair is, is niet op het begrip fout maar op het begrip beroepsrisico gebaseerd.

De werkgevers dragen bij tot de financiering van de regeling voor de vergoeding van de schade die voortvloeit uit arbeidsongevallen. Die regeling sluit aan bij mechanismen van sociale verzekeringen.

B.3.2. Het doel van het systeem van de vaste vergoeding bestaat erin het inkomen van de werknemer te beschermen tegen een mogelijk professioneel risico, zelfs indien het ongeval gebeurt door de schuld van die werknemer of van een collega, alsook de sociale vrede en de arbeidsverhoudingen binnen de bedrijven te handhaven door een toename van het aantal processen inzake aansprakelijkheid uit te sluiten.

De bescherming van de werknemer houdt in dat die laatste van zijn eigen aansprakelijkheid wordt ontheven in geval van een arbeidsongeval dat door zijn fout is veroorzaakt. De vaste vergoeding dekt bovendien de schade van diegenen van wie de wetgever veronderstelt dat zij normaal gesproken afhangen van het inkomen van de werknemer die het slachtoffer is van een dodelijk ongeval. De vaste vergoeding zal in bepaalde gevallen groter zijn dan wat het slachtoffer had kunnen verkrijgen door een gemeenrechtelijke vordering in te stellen tegen de dader van de fout die het ongeval heeft veroorzaakt en, in andere gevallen, minder groot. De financiering van het systeem van de vaste vergoeding wordt gewaarborgd door de werkgevers, die sinds 1971 verplicht zijn een verzekering inzake arbeidsongevallen te sluiten en de kosten van de premies te dragen. Wanneer zich een ongeval voordoet, zal de werknemer zich tot de wetsverzekeraar richten. De bekommernis om de economische last die hiervan het gevolg is, niet te verzwaren door een eventuele gemeenrechtelijke vergoedingsverplichting, heeft de wetgever ertoe gebracht de gevallen te beperken waarin de werkgever burgerrechtelijk aansprakelijk kan worden gesteld.

B.4.1. Artikel 34, eerste en tweede lid, van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten definieert het loon dat dient als basis voor de berekening van de schadevergoedingen voor arbeidsongevallen, door rekening te houden met de forfaitaire aard van de vergoeding voor een arbeidsongeval.

Aldus wordt de schadevergoeding berekend op basis van het loon waarop de werknemer, in de functie waarin hij is tewerkgesteld in de onderneming op het ogenblik van het ongeval, recht heeft voor de periode van het jaar dat het ongeval voorafgaat. De referteperiode is maar volledig wanneer de werknemer gedurende het volledige jaar arbeid heeft verricht als een voltijdse werknemer.

B.4.2. De wetgever heeft die regel aangepast door middel van de artikelen 36 en 37bis van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten wanneer de referteperiode onvolledig is of wanneer de in aanmerking genomen functie deeltijds werd uitgeoefend. Die aanpassingen brengen de forfaitaire aard van de vergoedingsregeling niet in het geding, maar passen de regel aan in welbepaalde hypothesen van arbeidsonderbreking of deeltijdse arbeid.

Aldus bepaalt artikel 36 van de wet dat, wanneer de referteperiode onvolledig is of wanneer het loon van de werknemer wegens toevallige omstandigheden lager is dan het loon dat hij normaal verdient, het loon waarop de werknemer recht heeft wordt aangevuld met een hypothetisch loon voor de dagen, buiten de rusttijden, waarop de werknemer geen loon ontving.

Artikel 37bis van de wet voorziet in een bijzondere regeling wanneer de getroffen werknemer is tewerkgesteld krachtens een deeltijdse arbeidsovereenkomst. In dat geval wordt het basisloon voor de berekening van de vergoedingen voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid vastgesteld uitsluitend met inachtneming van het loon dat verschuldigd is krachtens die deeltijdse arbeidsovereenkomst ( § 1). Wanneer de getroffene wordt tewerkgesteld krachtens meerdere deeltijdse arbeidsovereenkomsten, wordt het basisloon vastgesteld met inachtneming van de lonen die hem krachtens die verschillende arbeidsovereenkomsten verschuldigd zijn ( § 2).

B.5.1. Bij zijn arrest nr. 27/2015 van 5 maart 2015 heeft het Hof zich uitgesproken over artikel 34 van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten. Dat arrest betreft de situatie van een werknemer die een deeltijdse en een voltijdse contractuele tewerkstelling cumuleert en die het slachtoffer is van een arbeidsongeval tijdens de uitvoering van de voltijdse arbeidsovereenkomst. Zoals het Hof in dat arrest heeft vastgesteld, is in dat geval de algemene regeling van artikel 34 van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten van toepassing. In zoverre die bepaling in die situatie tot gevolg heeft dat het basisloon uitsluitend wordt berekend op grond van het loon waarop de werknemer recht heeft wegens een voltijdse functie in de onderneming op het ogenblik van het ongeval, zonder rekening te houden met het loon waarop die werknemer recht heeft wegens een andere deeltijdse functie in een andere onderneming, is zij volgens het Hof niet onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

B.5.2. De zaak die aanleiding heeft gegeven tot de voorliggende prejudiciële vragen betreft de situatie van een werknemer die een deeltijdse en een voltijdse contractuele tewerkstelling cumuleert en die het slachtoffer is van een arbeidsongeval tijdens de uitvoering van de deeltijdse arbeidsovereenkomst. In dat geval is volgens de verwijzende rechter de specifieke regeling van artikel 37bis, § 1, van de wet van toepassing, op grond waarvan het basisloon uitsluitend wordt berekend met inachtneming van het loon waarop de werknemer recht heeft wegens zijn deeltijdse functie.

Het Hof dient te beoordelen of de in het geding zijnde bepalingen, in die interpretatie, bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

B.6. De wetgever beschikt bij het bepalen van zijn beleid in sociaaleconomische aangelegenheden over een ruime beoordelingsbevoegdheid. Dit is met name het geval wanneer het gaat om de arbeidsongevallenverzekering die behoort tot het geheel van de socialezekerheidsregelingen. In het raam van een beleid van kostenbeheersing komt het de wetgever toe, rekening houdend met de finaliteit van de betrokken vergoeding en met het te verzekeren financiële evenwicht in het systeem van de arbeidsongevallenverzekering, te bepalen op welke wijze de vergoeding van de schade ingevolge een arbeidsongeval moet worden vastgesteld. De wetgever vermag daarbij veeleer per categorie wetgevend op te treden in plaats van rekening te houden met de bijzondere kenmerken eigen aan elk individueel geval. Het moet worden aanvaard dat, behoudens klaarblijkelijke vergissing, die categorieën, noodzakelijkerwijs, de verscheidenheid van toestanden slechts met een zekere graad van benadering opvangen. De wetgever vermag hierbij evenwel het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie niet te miskennen.

B.7.1. De prestaties inzake arbeidsongevallen hebben, meer dan in andere takken van de sociale zekerheid, het karakter van een schadevergoeding.

Het feit dat de schadevergoeding toegekend door de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten lager kan liggen dan de gemeenrechtelijke vergoeding, is op zich niet onverantwoord, gelet op de voordelen van het systeem van objectieve aansprakelijkheid dat inzake arbeidsongevallen bestaat.

De toepassing van het in het geding zijnde artikel 37bis, § 1, van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten op een werknemer die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst en die daarnaast bij een andere, voltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld, heeft evenwel tot gevolg dat de vergoeding voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid uitsluitend zal worden berekend op grond van het loon dat krachtens die deeltijdse arbeidsovereenkomst verschuldigd is. Aldus wordt voor de getroffen werknemer geen volledige referteperiode, zoals bepaald in artikel 34, tweede lid, van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten, in aanmerking genomen, niettegenstaande hij gedurende het volledige jaar dat het ongeval voorafgaat meer dan voltijds arbeid heeft verricht.

Op die wijze wordt de schadevergoeding waarop de werknemer in die situatie recht heeft, op onevenredige wijze beperkt, in vergelijking met de werknemer die eveneens een deeltijdse en een voltijdse arbeidsovereenkomst cumuleert doch die een arbeidsongeval heeft tijdens de voltijdse tewerkstelling, voor wie het basisloon op grond van artikel 34 van de wet wordt vastgesteld met inachtneming van het loon dat hem krachtens zijn voltijdse functie verschuldigd is, evenals in vergelijking met de werknemer die meerdere deeltijdse arbeidsovereenkomsten combineert, voor wie het basisloon op grond van artikel 37bis, § 2, van de wet wordt vastgesteld met inachtneming van de lonen die hem krachtens de verschillende deeltijdse arbeidsovereenkomsten verschuldigd zijn.

Rekening houdend met het doel van de arbeidsongevallenregeling om het inkomen van de werknemer te beschermen tegen een mogelijk professioneel risico, kan een dergelijke beperking van de vergoeding van de schade die voortvloeit uit een arbeidsongeval, niet worden verantwoord.

B.7.2. In die interpretatie dat de vergoeding voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid die verschuldigd is aan een werknemer die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst en die daarnaast bij een andere, voltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld, overeenkomstig artikel 37bis, § 1, van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten, uitsluitend wordt vastgesteld met inachtneming van het loon dat hem krachtens zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst verschuldigd is, schenden de in het geding zijnde bepalingen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

In die interpretatie dienen de prejudiciële vragen bevestigend te worden beantwoord.

B.8.1. De in het geding zijnde bepalingen kunnen evenwel op een andere, grondwetsconforme wijze worden geïnterpreteerd.

Er dient immers rekening te worden gehouden met het feit dat artikel 37bis van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten een uitzonderingsbepaling is, die werd ingevoerd teneinde de vergoeding voor arbeidsongeschiktheid aan te passen aan de deeltijdse arbeid (zie het verslag aan de Koning bij het koninklijk besluit nr. 39 van 31 maart 1982 « tot wijziging van de arbeidsongevallen wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten », Belgisch Staatsblad van 3 april 1982). Er kan bijgevolg worden aangenomen dat die bepaling enkel van toepassing is wanneer de betrokken werknemer uitsluitend deeltijds is tewerkgesteld, zij het krachtens één dan wel meerdere deeltijdse arbeidsovereenkomsten. Wanneer de werknemer daarentegen een deeltijdse arbeidsovereenkomst cumuleert met een voltijdse arbeidsovereenkomst, is de algemene regeling van artikel 34 van de wet van toepassing, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 36 van diezelfde wet wanneer de referteperiode onvolledig is.

Aldus heeft de werknemer, die een deeltijdse en een voltijdse arbeidsovereenkomst cumuleert en die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van de deeltijdse arbeidsovereenkomst, overeenkomstig artikel 34 van de wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten, recht op een vergoeding berekend op grond van het loon dat wegens die deeltijdse tewerkstelling verschuldigd is, aangevuld met een hypothetisch loon zoals bepaald bij artikel 36, § 1, van dezelfde wet.

B.8.2. In de interpretatie dat de vergoeding voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid die verschuldigd is aan een werknemer die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst en die daarnaast bij een andere, voltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld, overeenkomstig de artikelen 34 en 36, § 1, van die wet, moet worden vastgesteld met inachtneming van het loon dat krachtens zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst verschuldigd is, aangevuld met een hypothetisch loon zoals bepaald bij dat artikel 36, § 1, van die wet, zijn de in het geding zijnde bepalingen niet onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

In die interpretatie dienen de prejudiciële vragen ontkennend te worden beantwoord.

Om die redenen, het Hof zegt voor recht : - De artikelen 34, 36 en 37bis, §§ 1 en 2, van de arbeidsongevallen wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in die interpretatie dat de vergoeding voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid die verschuldigd is aan een werknemer die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst en die daarnaast bij een andere, voltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld, overeenkomstig artikel 37bis, § 1, uitsluitend wordt vastgesteld met inachtneming van het loon dat hem krachtens zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst verschuldigd is. - De artikelen 34, 36 en 37bis, §§ 1 en 2, van de arbeidsongevallen wet van 10 april 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/04/1971 pub. 17/10/2014 numac 2014000710 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet type wet prom. 10/04/1971 pub. 23/03/2018 numac 2018030615 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Arbeidsongevallenwet sluiten schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet, in die interpretatie dat de vergoeding voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid die verschuldigd is aan een werknemer die een arbeidsongeval heeft tijdens de uitvoering van zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst en die daarnaast bij een andere, voltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld, overeenkomstig de artikelen 34 en 36, § 1, van die wet moet worden vastgesteld met inachtneming van het loon dat hem krachtens zijn deeltijdse arbeidsovereenkomst verschuldigd is, aangevuld met een hypothetisch loon zoals bepaald bij dat artikel 36, § 1.

Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 24 oktober 2019.

De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, A. Alen

^